دنیای سوفی اثر یوستین گُردِر

دنیای سوفی ، رمانی جذاب و ماجراجویانه است که به خواننده با زبانی شیرین و ساده ، ۳هزار سال تاریخ فلسفه را آموزش می دهد . این کتاب چندین سال است که به عنوان مقدمه‌ای برای آشنایی دوستداران فلسفه در نظر گرفته می شود .

معرفی نویسنده :

یوستین گردر ، نویسنده‌ی دنیای سوفی ، معلم فلسفه است . کسی که تمام تلاشش را به کار گرفته تا فلسفه را برای نوجوانان و نیز علاقه مندان ساده و روان کند . یوستین گردر ۶۷ ساله اهل نروژ است . او کتاب های زیادی به شکل رمان برای آموزش فلسفه به زبان ساده نوشته است . از جمله : دنیای سوفی ؛ دختر پرتقالی ؛ راز فال ورق ؛ مرد داستان فروش و … از بین کتاب های گردر ، دنیای سوفی از همه معروف تر و دوست داشتنی تر است . اهمیت دنیای سوفی به خاطر کلیت کتاب و تاریخ نگاری فلسفی است که در دل آن جای دارد.

معرفی دنیای سوفی :

دنیای سوفی ، ۳هزار سال تاریخ فلسفه‌ی غرب را به شکل بسیار ساده و با لحنی کاملا داستانی بیان می کند . کاری که برای کسانی که از فلسفه بیزارند- از جمله خودِ من- می تواند مقدمه‌ی خوبی باشد که فلسفه را راحت تر درک کنند . به بیانی دیگر ، فلسفه برای همه لذت بخش نیست . گاهی حتی آزاردهنده است! صرف خواندن کتاب های فلسفی دلیلِ بر درک کردن و فهمیدن هدف فلسفه به حساب نمی آید؛ بلکه خواندن کتب فلسفی باید منطق و روش خاصی را در ذهن خواننده ایجاد کند که بتواند با آن استدلال فلسفی دقیق‌تری انجام دهد . به نظر من دنیای سوفی این خاصیت را دارد .

دنیای سوفی با یک سوال عمیق شروع می شود :

تو کیستی؟ چیزی به ذهنش نمی رسید. البته که او سوفی آموندسن بود اما سوفی آموندسن چه کسی بود؟ در واقع هنوز نتوانسته بود خودش را کشف کند.

فصل اول: باغ عدن

از ابتدای کتاب با سوالات فلسفی مواجه می شویم . خواننده می تواند به راحتی درک کند با چه کتابی روبروست. سوفی دختر ۱۵ساله‌ایست که قرار است چندماه دیگر تولدش را جشن بگیرد.

وقتی که نیازهای اساسی بر آورده شدند ،آیا چیزی می ماند که انسان به آن نیاز داشته باشد ؟ فیلسوفان می گویند بله! آنها معتقدند که انسان نمی تواند تنها با نیازهای اولیه آب و غذا زندگی کند؛ البته هر کسی به غذا احتیاج دارد و هر کسی به عشق و محبت اما جدا از اینها چیزهای دیگری هم وجود دارد که هر کسی به آن احتیاج دارد؛ مثل اینکه ما چه کسی هستیم و چرا به اینجا آمده ایم.

به لحاظ فرم داستانی کتاب با نثری روان و سبکی قابل فهم ، آمیزه‌ای از تخیل و واقعیت را به خواننده انتقال می دهد . یوستین گردر سالها فلسفه تدریس کرد و همیشه به دنبال کتاب ساده‌ای برای آموزش فلسفه به شاگردانش بود . دنیای سوفی همان کتابی بود که او برای این هدف نوشت.

مکاتب فلسفی:

مکاتب فلسفی به شکل داستانی به سوفی آموزش داده می شود . از همان آغاز فلسفه که با سخنان سقراط و بعد از آن تبیبن عقاید فلسفی‌اش توسط افلاطون و ارسطو و شاگردانش تا همین چند دهه پیش ، همه‌ی مکاتب فلسفی غرب معرفی شده است . فیلسوفان طبیعی، مادی گراها و بسیاری دیگر از فلاسفه در کتاب دنیای سوفی معرفی شده‌اند.

تنها چیزی که لازم داریم تا فیلسوف خوبی شویم قوه شگفتی است.

فصل دوم، کلاه شعبده باز

ما در دنیای سوفی با مثال ملموسی آشنا می شویم. خرگوش سفیدی که در کلاه شعبده بازی است و ما برای شناخت دنیای پیرامونمان باید از موهای این خرگوش بالا برویم. تمثیل ها کاملاً قابل لمس و قابل باور است. یوستین گردر خوب می داند که فلسفه برای همگان قابل شناخت نیست. پس تمام سعیش را می‌کند که از مباحث فلسفی خشک و سخت دوری کند و این بهترین نوع آموزش فلسفه است.

نقد دنیای سوفی:

دنیای سوفی از سال ۱۹۹۱ به چاپ رسید. این کتاب دوست داشتنی از همان ابتدا با استقبال بی نظیری مواجه شد .بعد از آن به بیش از ۵۰ زبان زنده ترجمه و در اکثر کشورهای دنیا مورد استقبال قرار گرفت. جذابیت کتاب همانطور که قبلا اشاره شد، سادگی و داستانی بودن آن است؛ اما دو نکته مهم در این کتاب توجه من را جلب کرد: اول اینکه کتاب خیلی خوب شروع شد . در طول متن مباحث زیادی مطرح شد. نکات آموزشی و فلسفی زیادی به خواننده یاد داده می شود. کتاب همچنان با گره داستانی و جذابیت پیش می رود تا در فصل آخر که به نوعی بی مزه جلوه می‌نماید و پایان کتاب به گونه‌ای که خواننده انتظار دارد تمام نمی‌شود. هر چند در طول متن شما با اندکی تخیل سر و کار دارید اما فصل آخر کتاب واقعیت و تخیل در هم آمیخته می شود ؛ به گونه ای که تخیل قوی تر از واقعیت است. این برای خواننده‌ای که به دنبال نتیجه گیری داستان سوفی و استاد فلسفه اش هست، خوشایند نیست . نکته دوم اینکه دنیای سوفی معرفی فلسفه را تنها از بُعد غرب مطرح می‌کند. در صورتی که فلسفه اسلامی یکی از قوی‌ترین شاخه‌های فلسفی در دنیا به شمار می‌رود. بدون اشاره‌ی صریحی به این قضیه به راحتی از کنار آن رد می شود . در صورتیکه فلاسفه غرب از جزئی‌ترین عقایدشان تا اصول کلی فلسفه ایشان مورد بحث قرار می گیرد‌. جای خالی فیلسوفان بزرگی چون ابن عربی ، ملاصدرا ، فارابی و بسیاری دیگر از فلاسفه اسلامی در میان معرفی مکاتب واقعاً خالی است.

جدای از انتقادات مطرح شده، دنیای سوفی کتاب خوبی است . شما می توانید به صورت رایگان فایلpdfاش را در کانال ما دریافت کنید . همچنین تجربه‌ی خواندن این کتاب را با ما به اشتراک بگذارید. از خواندن کتاب‌های خوب لذت ببرید.