معرفی قابوس نامه
معرفی قابوس نامه کتاب زیبا و آموزندهای که پدری دلسوز و آگاه برای اندرز دادن به پسرش گیلانشاه، در قالب حکایات کوتاه و زیبا نوشته است. قابوس نامه نوشته ی عنصرالمعالی کیکاووس در چهل و چهار باب( فصل) به رشتهی تحریر در آمده است. در متن زیر حکایتی کوتاه از آن را نقل می کنیم.
باب سی ام قابوس نامه : در سپاس داشتن از خداوندِ نعمت بر توان و ناگریز
بدان ای پسر که سپاسِ خداوندِ نعمت واجب است
بر همه کس براندازهی فرمام نه بر اندازهی استحقاق که اگر همگیِ خویش شکر سازد هنوز حق شکرِ یک جزو از هزار جزو نگزارده باشد جز که برا اندازهی فرمان اگر خداوندِ نعمت اندک شکر خواهد بسیار بُوَد، چنانکه اندازهی طاعت در دین اسلام پنج است: دو از او خاص مُنعِمان راست و سه از او عمومِ خلایق را، یکی از او اقرار به زبان و تصدیق به دل و دیگر نمازِ پنجگانه و سوم روزهی سی روز.
اما شهادت دلیل نفی است بر حقیقتِ هر چه جز از حق است و نماز صدق قول و اقرار بندگی است و روزه تصدیق بود و چون گفتی که من بندهام در بندِ بندگی باید بود و چون گفتی که او خداوند است در زیرِ حکمِ خداوند باید بود و اگر خواهی که بندهی تو ، تو را طاعت دارد تو از طاعتِ خداوندِ خویش مگریز و اگر بگریزی از بندهی خویش طاعت چشم مدار که نیکیِ تو بر کهترِ تو بیش از آنست که نیکیِ خداوندِ تو بر تو و بندهی بی طاعت مباش که بندهی بی طاعت خداوند خوی بُوَد و بندهی خداوند خوی، زود هلاک شود.
*بر اندازهی فرمان: به اندازهی سفارش شده
*بر اندازهی استحقاق: به اندازهی شایستگی
*همگیِ خویش: همهی وجود خودش
*دو از او خاصِ منعمان است: دو تا از این طاعت های سفارش شده مخصوص ثروتمندان است.
*نماز صدق این قول است: نشان تایید این سخن شماست که خداوند یگانه است.
*چشم مدار: انتظار نداشته باش
*خداوند خوی: اخلاق و خصلت خداوندی و صاحب و مالک بودن داشتن و به خود گرفتن. (مثلِ خداوند رفتار کند).